بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام باریابی نمایندگان شورای ملی ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۳۶
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۶ |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام باریابی نمایندگان شورای ملی ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۳۶
سالی را که آغاز شد، با امیدها و آرزوهای زیادی شروع کرده‌ایم، و امیدوار هستم که تشکیلات اجتماعی به خوبی و آبرومندی در مملکت ما کار خود را آغاز کنند. یکی از وسایل تأمین مشروطیت و دموکراسی همین کار است و عن‌قریب نیز به وسیله کنگره نواقصی که در بعضی مواد قانون مشاهده می‌شود، رفع خواهدشد.
فرض می‌کنیم ۱۳۶ نفر وکیل در مجلس هستند و وکلا را احزاب انتخاب می‌کنند و یک حزب صد نفر وکیل و حزب دیگر ۳۶ وکیل می‌فرستد، با قوانین موجود این حزب اقلیت می‌تواند حزب اکثریت را به کلی فلج کند، در صورتی که معنای مشروطیت، حکومت اکثریت یعنی نصف به علاوه یک است. مثلاً در امریکا ۳۰میلیون نفر به یک حزب رأی دادند و ۲۶میلیون به حزب دیگر، اگر این طور باشد پس ۲۶میلیون نفر باید علیه دیگران انقلاب کنند. در انگلستان نیز در انتخاب دوره قبل اختلاف بین تعداد نمایندگان دو حزب بیش از ۱۹ تا ۲۰ نفر نبود، یعنی هر کدام بیش از سیصد وکیل داشتند. پس اگر حکومت نصف به علاوه یک نبود، هیچ وقت ادامه خدمت دموکراسی میسر نمی‌شد. در ممالک دموکراسی تا آنجایی که من اطلاع دارم، من جمله انگلستان که ۶۴۰ نفر وکیل در مجلس هست، برای مذاکره اگر دو نفر هم باشند عده کافی است و برای رأی حضور پنج نفر و اگر اعتراضی شد حضور ۴۰ نفر کفایت می‌کند که بتوانند رأی بگیرند. به هر صورت این مسائل باید حل بشود. همچنین موضوع دوره نمایندگی که دو سال کارکردن کافی نیست و بیش از نصف این مدت صرف مقدمات و پایان کار می‌شود، و فرصتی برای خدمت کردن باقی نمی‌ماند، خصوصاً که در آینده برنامه‌های حزبی تشکیل می‌شود و باید فرصت داد که دولتی که سعی می‌کند برنامه و مرام‌نامه خود را انجام دهد، لااقل چهار سال باقی بماند.
این است که به دوران نمایندگی آقایان اضافه خواهدشد، وکلای تازه هم انتخاب می‌شوند. در این مدت می‌توانید خیلی کارها انجام دهید. طوری کار کنید که اگر عضو احزاب بودید، یا اگر خواستید در انتخابات شرکت کنید، جلب توجه مردم را کرده باشید و بتوانید به خدمات ملی خود ادامه دهید.
امیدوارم بعد از مسافرت به مشهد که خوشبختانه به وسیله راه‌آهن به تهران و سایر نقاط مرتبط شده، جلسات کنگره تشکیل شود و پیش از مسافرت من به اروپا نیز دو سه کاری در پیش داریم که انجام خواهدشد. یکی همان طور که قبلاً هم گفتم مملکت ما به قدری ثروتمند است که اگر از این ثروت‌ها استفاده شود، همه خوشبخت و آسوده خواهندشد.
لایحه اختیاراتی به مجلس داده خواهدشد که دولت و شرکت ملی نفت حق داشته باشند در حدود این اختیارات قرارهای لازم را با کمپانی‌های مختلف نفت جهان برای استخراج نفت بگذارند. البته موقعی که این قراردادها به مجلس آمد و مطالعه کردید، گمان می‌کنم مفتخر و خوشوقت باشید که ما چه پیشرفت‌هایی کرده‌ایم.
یکی هم مطلبی است که مکرر به طور اجتماعی و چه به طور انفرادی صحبت کرده‌ام و آن موضوع نسبت انتشار اسکناس با ارز و طلا است که قبلاً گفته بودم بیش از نصف پول ما به طور مصنوعی حبس است، و اگر آن را سرشکن بکنیم به هر فردی در ایران از مقدار اسکناسی که در جریان است، بیش از ۴۰۰ ریال نمی‌رسد و این رقم بسیار ناچیز است. فعلاً روزانه مردم هفتصد هشتصدهزار دلار از بانک می‌خواهند، اگر سالی در حدود سیصدمیلیون دلار مردم اسکناس بدهند و دلار بگیرند، تقریباً چیزی در جریان باقی نمی‌ماند، و علت اینکه ربح پول در مملکت ما این قدر زیاد است، یکی از دلایلش این است که اسکناس در اختیار مردم نیست. بنابراین هم باید در برابر پشتوانه طلا به قدر کافی اسکناس در دست مردم باشد، و هم مردم عادت کنند به وسیله چک معامله نمایند، زیرا اسکناس‌ها را عده‌ای جمع می‌کنند در صورتی که نگاه داشتن چک آسانتر است و جای کمتر می‌گیرد و برای معامله نیز سهل‌تر است و این کار باید هر چه زودتر انجام شود.
چیز دیگری که مکرر گفته‌ام و حالا هم تکرار می‌کنم و تا موقعی که درست نشود تکرار خواهم کرد موضوع تشکیلات اداری مملکت است. ما اگر کاری را نمی‌دانیم، نباید خجالت بکشیم و بگوییم بلدیم. ما طرز اداره کردن و تشکیلات اداری را نمی‌دانیم، حتی موضوع چیدن میز در اتاق‌ها و نشستن کارمندان نیز برای استفاده بیشتر از وقت و جا، خود فنی است که باید آن را یادگرفت. تعداد کارمندان را باید تعیین کرده و آنچه می‌ماند باید آنان را سیر نگاه داشت. آن وقت می‌توان از کارمندان انتظار داشت و اگر منحرف شده‌اند شدیداً آنان را تنبیه کرد.
ضمناً تقویت بانک‌های موجود و تأسیس بانک‌های جدید نیز لازم است، و این وقتی ممکن است که ما موضوع اسکناس را حل کنیم. البته معنی این کار این نیست که خود ما صدها میلیون اسکناس منتشر کنیم. الان بانک ملی می‌تواند دویست تا سیصدمیلیون اسکناس منتشر کند، اما چون احتیاج نداشته، نکرده‌است. این قانون هم برای اجازه انتشار اسکناس نیست، بلکه برای این است که ما پول خود را از حبس درآوریم، زیرا وضع انتشار اسکناس در هیچ جای دنیا مطابق شرایط ایران نیست و فقط این کار در امتیاز بانک است.
خوشبختانه الان ایران موقعیتی پیدا کرده که هم از نظر ثبات و استقرار مورد اعتماد است و هم از نظر مبادلات بازرگانی جلب نظر ممالک دیگر را کرده‌ایم. با رؤسای ممالکی که به ایران آمده‌اند صحبت کرده‌ایم، همه متفق‌القولند که ما می‌توانیم روابط اقتصادی وسیعی با آنان پیدا کنیم. در مذاکرات با رئیس دولت آلمان همین مباحث پیش آمد، و آنها هم هیأتی را به ایران خواهند فرستاد که ببینند چه کارهایی می‌شود کرد. مسلماً دولت آلمان تنها نخواهدبود. ایتالیایی‌ها و فرانسوی‌ها و سوئیسی‌ها و سایر دول نیز هستند.
با این همه امکانات ممکن است که در آینده ما از نظر کارگر و متخصص در مضیقه قرار بگیریم. البته وزارت فرهنگ کارهایی را آغاز کرده و مدارس حرفه‌ای تأسیس می‌شود، معهذا شاید ناچار بشویم کارگر متخصص از خارج بخواهیم. البته همه این نقشه‌ها برای توسعه تولید در مملکت است. تولید که زیاد شد، سطح زندگی بالا می‌رود و خطر تورم از بین می‌رود. هر قدر تولید بالا رفت، سطح تمدن به همان نسبت ترقی می‌کند، به این ترتیب بسیاری از ایرانیانی که به خارج رفته‌اند و ترک مملکت خود را کرده‌اند، به ایران باز خواهند گشت تا در اینجا زندگی کنند و در اینجا به سر ببرند، و اگر همین طور که به خواست خداوند کارها پیشرفت کرده ادامه پیدا کند، می‌توانیم در آینده‌ای که چندان هم دور نیست شاهد پیشرفت و ترقی و خوشبختی ملت و مملکت ایران باشیم.