بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در نشست هیات دولت ۲۳ اسفند ماه ۱۳۳۸
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۸ |
۲۳ اسفند ۱۳۳۸
از بیانات شاهنشاه در جلسه هیأت دولت
باید دولت موضوع تأمین معیشت کارمندان را به نحوی که متناسب با کار و مقام آنها باشد، مورد توجه قراردهد و به همان ترتیب که وزارت گمرکات اقدام کرده، برای کارمندان خود خانه‌های سازمانی بسازد.
این کار برای همه وزارتخانه‌ها ضروری است، ولی معلمین را باید مقدم داشت، زیرا وضع آنها از همه بدتر است. اگر ساختن خانه فعلاً به میزان احتیاج میسر نیست، لااقل زمین به آنها بدهید که خودشان مسکن تهیه نمایند.
در مسافرت اخیر خود به خوزستان در موقع ورود وقتی به چهره مستقبلین نگاه می‌کردم، می‌دیدم جز عده معدودی بقیه قیافه‌های باز و بشاش داشتند. وقتی خوب دقت می‌کردم و می‌پرسیدم، معلوم می‌شد آن عده معدود که مثل سایرین بشاش نیستند، معلمین هستند که آنها را شرایط سخت زندگی ناراحت کرده‌است. وظیفه دولت است که در این مسائل بیشتر مداقه نماید و توجه عمیق‌تری مبذول دارد.
بعضی متخصصین خارجی که از نزدیک خوزستان را دیده‌اند، معتقدند که این استان زرخیز با این امکانات عظیم اقتصادی حتی از دره تنسی امریکا از جهاتی مستعدتر و مهم‌تر است، زیرا خداوند حقیقتاً نعمت را بر این استان تمام کرده و همه عوامل ترقی را از قبیل معادن نفت، اراضی حاصل‌خیز، استعداد طبیعی، رودخانه‌های متعدد در آنجا جمع کرده‌است. به علاوه نزدیکی به دریا که این استان را به تمام دریاها و نقاط دنیا مربوط می‌سازد، موقعیت خاص دیگری به این منطقه بخشیده‌است. امیدوارم این نعمت‌ها با اجرای پروژه سد دز و استفاده از نیروی عظیم برق و آب فراوانی که تحت کنترل در می‌آید، روزبه‌روز کامل‌تر گردد.
گزارش مربوط به ذوب‌آهن را دیدم. چیزی که در این گزارش جالب به نظر رسید، این بود که نوشته‌بودند تا مدت هفتاد سال وضع ما از لحاظ سنگ‌آهن و تا بیست سال از لحاظ ذغال‌سنگ تأمین است. در این گزارش ضمناً اشعار شده‌بود که وقتی ذغال‌سنگ تمام شد، عمل ذوب را با برق انجام می‌دهند. با ملاحظه این گزارش من امیدوار شدم که انشاءالله کار ذوب‌آهن بالاخره یک روز بدون نگرانی از تأمین مواد اولیه آن رو به راه می‌شود. ولی لازم می‌دانم این نکته را تذکر دهم که باید از همان اول طریقه‌ای انتخاب شود که از گاز نفت یا برق هم استفاده شود که مصرف ذغال کم شود، یا بدون احتیاج به ذغال کارخانه راه بیفتد. به هر صورت همه این مطالب باید دقیقاً از لحاظ فنی و اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد.
مسئله‌ای که در سال آینده باز باید دائماً مورد توجه باشد و دنبال شود، مسئله تصفیه ادارات از اشخاص فاسد و بیکاره است. البته باعث تأسف است که دولت بگوید تاکنون چهارهزار نفر مورد تعقیب قرار گرفته‌اند و عده زیادی از آنها محکومیت پیدا کرده و از کار برکنار شده‌اند، ولی خود این موضوع می‌رساند که دولت برای برکناری و تعقیب منحرفین به طور جدی وارد مرحله عمل شده‌است. من تردید ندارم که اگر مسئله تعقیب و برکناری اشخاص ناباب با توجه و دقت و حتی شدت بیشتری ادامه یابد، طولی نخواهدکشید که خیال ما و دولت و مردم از این حیث راحت می‌شود.
نکته‌ای که باید مورد توجه باشد، این است که در این باب نباید نسبت به اشخاص متنفذ و صاحبان مقامات عالیه سهل‌انگاری یا اغماض شود. بیشتر نظر مردم به این قبیل اشخاص است که با کمال قدرت و با نهایت بی‌شرمی، بلکه با جرأت و جسارت به اعمال بی‌رویه خود در مشاغل حساس ادامه می‌دهند. اینها را باید تعقیب کنید که باعث عبرت دیگران شود، و الا تعقیب کارمندی که به علت استیصال یا فقر پانصد تومان اختلاس کرده، یا پنجاه تومان رشوه گرفته، اثر زیادی ندارد.
بارها گفته‌ام که می‌باید برنامه خود را در اسرع اوقات به موقع اجرا بگذارید. مخصوصاً تصمیماتی که راجع به امور اقتصادی اتخاذ می‌شود، باید در کمال سرعت انجام پذیرد. انجام یک کار اگر دو سال وقت لازم داشته‌باشد، ولی شما آن را در عرض دو سال و دو روز و پنج ساعت به آخر برسانید، آن دو روز و پنج ساعت اضافی از وقت مملکت تلف شده و هدر رفته‌است و باید بدانید که همین دو روز و پنج ساعت از لحاظ اقتصادی برای یک کشور که در حال پیشرفت است، مؤثر خواهدبود. ثمربخش بودن هر دستگاهی به تناسب وقتی که صرف شده باید کاملاً نمایان باشد. ساعت و دقیقه در عمر مملکت مهم است و کاری نکنید که بیهوده تلف شود. این توضیح را از این جهت بیان کردم که متوجه باشید و مدت برنامه‌های خود را فشرده و کوتاه کنید. قبلاً گفته‌بودم که برای اتمام برنامه‌هایی که به عهده گرفته‌اید، باید ضرب‌الاجل تعیین کنید. اگر شما آنچه می‌گویید و وعده می‌دهید عمل کنید، زیردستان هم از شما پیروی می‌کنند. به هر حال وزرا و عمال دولت باید هر روز در کارها جدی‌تر و از لحاظ اداری سختگیرتر باشند.
همانطور که مکرر گفته‌ام کسی که وظیفه‌اش را انجام می‌دهد، در واقع یک کار عادی کرده‌است، ولی کسی که مافوق وظیفه‌اش کاری انجام داده، باید تشویق گردد و کسی هم که قصور در انجام وظیفه می‌نماید، باید تنبیه و مجازات شود.
دلمان خوش است که فلان آدم خیانت نمی‌کند. مگر همه مردم دنیا به مملکتشان خیانت می‌کنند؟ باید اذعان کرد که در سال گذشته خیلی کارهای خوب و مهم انجام شده‌است. واقعاً این پیشرفت‌های محسوس که به چشم می‌خورد، موجب کمال خوشوقتی است، ولی قانون اصلاحات ارضی که به یاری خداوند متعال در سال آتی اجرا خواهدشد، یک چیز دیگری است و بدون شک یک ورقه برجسته طلایی به تاریخ ایران اضافه می‌کند.
اصولی که در سال آینده باید مورد نظر ما باشد، عبارت از: سرعت در کارها و اجرای برنامه‌ها، تعقیب برنامه مربوط به تهیه مسکن، ادامه بررسی‌ها و اقدامات مربوط به ازدیاد تولید، تهیه طرح مربوط به سهیم‌کردن کارگران، شدت بیشتر در وصول مالیات‌های حقه دولت، تهیه مقدمات اجرای قانون اصلاحات ارضی، تعقیب جدی اقدامات مربوط به تصفیه دستگاه‌های دولت از اشخاص ناباب، تشویق و ترغیب و هدایت مردم به انجام کارهای صنعتی و کشاورزی، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، و اجرای جدی برنامه تثبیت اقتصادی است.