بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران درباره لزوم برپایی مجلس موسسان و اصلاح قانون اساسی ۵ اسفند ماه ۱۳۲۷
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| انقلاب مشروطه | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی بر پایه تاریخ |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران درباره لزوم برپایی مجلس موسسان و اصلاح قانون اساسی ۵ اسفند ماه ۱۳۲۷
- مقصود از ملاقات آقایان، ذکر مطلب لازمی بود که خواستم از آن استحضار حاصل نمایید.
- البته آقایان به خوبی اطلاع دارند که وضع فعلی کشور متأسفانه از هر حیث در هم ریخته و شیرازه امور از هم گسیخته شده‌است. فقر و فلاکت و بدبختی و بیماری همه جا را فرا گرفته و هیچ کار مفیدی در دستگاه‌های مؤثر کشور انجام نمی‌شود. مثلاً پنج سال است که بودجه مملکت از تصویب مجلس نگذشته و هیچ گونه تعدیلی هم در زندگی اجتماعی طبقات حاصل نشده و تمام این جریانات به کلی بر خلاف میل و عقیده و سلیقه من می‌باشد و تاکنون هم در موارد عدیده این مطلب را متذکر شده‌ام.
- علت واقعی این آشفتگی این است که مشروطیت و دموکراسی ایران شباهت به هیچ کدام از مشروطیت‌های دنیا ندارد، و به تصدیق مجاهدین صدر مشروطیت که عده‌ای از آنان در این جلسه شرکت دارند و قانون اساسی هم به قلم آنها تدوین یافته، تا توازن بین قوای عامله مشروطیت نباشد، غیر از فساد چیزی عاید کشور نخواهدشد.
- همانطور که من و لابد همه، مخالف اختیارات مطلق قوه مجریه هستیم، و معترفیم که قوه مجریه را باید قوه مقننه نظارت و کنترل نماید و به خصوص این قوه بودجه مملکتی را با دقت رسیدگی و تصویب کند، همانطور هم رئیس مملکت باید بتواند اگر خدای ناکرده قوه مقننه در راه اشتباه باشد و بن‌بستی ایجاد شود با تجدید انتخابات اشکال را رفع نموده و به هر صورت عقیده جدید مردم را درک نماید.
- پس مثل تمام ممالک دموکرات و مترقی دنیا که الزاماً در آنها توازن بین قوا هست، ما هم باید طریقی را اتخاذ نماییم که آنها پس از سال‌ها تجربه اتخاذ نموده‌اند.
- باز هم تکرار می‌کنم که در کشور ما متأسفانه مشروطیت حقیقی به مفهوم واقعی آن، آنطور که در تمام ممالک متمدن و راقیه موجود است، وجود ندارد و عموم افراد کشور به تساوی از مفاهیم واقعی آزادی و مشروطیت بهره‌مند نمی‌باشند.
- با حق تجدید انتخابات در صورت تشخیص رئیس مملکت، هم ملت بهتر می‌تواند در سرنوشت خود نظارت نماید و هم انتخابات خیلی صحیح‌تر و آزادتر انجام خواهدگرفت. من که حاضر هستم در هر موقعی جان خود را فدای مملکت نمایم، به هیچ روی قبول نمی‌کنم که نام من ملعبه عده‌ای از اشخاص جاهل شود که از نقص مشروطیت فعلی سوءاستفاده نموده و اوضاع را آشفته کرده و آینده را به تباهی سوق دهند.
- با توجه به مراتب فوق، با رجال صدر مشروطه مشورت لازم نموده و مصمم شده‌ام که مجلس مؤسسان را تشکیل دهم و از این دعوت دو مقصود دارم: اول اینکه چون هر قانونی با توجه به پیشرفت زمان و به وجود آمدن وضعیت‌های تازه احتیاج به پاره‌ای اصلاحات پیدا می‌کند تا با مقتضیات آن تطبیق نماید، و راه این اصلاح متأسفانه در قانون اساسی پیش‌بینی نشده‌است، بنابراین مقصود اول، یافتن راهی است که بتوان وسیله آن اصلاحات لازمه را به نفع کشور و اجتماع در موقع خود در قانون اساسی به عمل آورد. دوم موضوع اصلاح اصل چهل و هشتم قانون اساسی است.
- ضمناً اگر مجلس شورای ملی تا موقع تشکیل مجلس مؤسسان موفق نشود که نظام‌نامه مجلس سنا و قانون جدید انتخابات را که با توجه به اصول آزادی و دموکراسی تنظیم یافته و مدت انتخابات را در سراسر کشور به یک ماه محدود می‌نماید تصویب کند، این دو موضوع نیز از طرف مجلس مؤسسان مورد مطالعه قرار خواهدگرفت. بنابراین به دولت دستور داده شده‌است که وسایل دعوت مجلس مؤسسان را فراهم نماید.