بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ سخنان پرزیدنت هند در میهمانی رسمی شام به سرفرازی ورود اعلیحضرتین ۱۰ مهر ماه ۱۳۵۳
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ سخنان پرزیدنت هند در میهمانی رسمی شام به سرفرازی ورود اعلیحضرتین ۱۰ مهر ماه ۱۳۵۳
حضرت رئیس جمهوری
نخست مایلم از سخنان محبت آمیزی که نسبت به شهبانو و من و کشورم بیان کردید تشکر کنم. می‌دانم که این سخنان واقعاً سخنان دوستانه‌ای است، زیرا منعکس کننده مناسبات نزدیک تاریخی و معنوی است که طی هزاران سال بین دو کشور وجود داشته و نظیر آن را به آسانی نمی‌توان در مناسبات دو کشور دیگر جهان یافت. بهترین شاهد این مناسبات شاید سخنان جواهر لعل نهرو و رهبر بزرگ هند و پدر محبوب بانو ایندیرا گاندی باشد. او در کتاب خود موسوم به «کشف هند» نوشته است: «در میان اقوام و ملل بسیاری که با زندگی و فرهنگ هند تماس داشته‌اند قدیمی‌ترین و پردوام‌ترین تماس‌ها از آن ایرانیان بوده است.» من اگر بخواهم به شرح مناسبات فرهنگی، هنری، تاریخی و معنوی که طی هزاران سال بین دو کشور برقرار بوده بپردازم باید چند ساعت صحبت کنم، لیکن در واقع این کار ضرورتی ندارد، چون مردم شما مانند مردم ما به ارزش این پیوندهای قدیمی یعنی پیوندهایی که بوضوح در تاریخ جهان به ثبت رسیده واقف هستند. من شخصاً چند بار از کشور شما دیدن کردم و نیز خوشوقتم که فرصت پذیرفتن شخصیت‌های بارز هند را داشته‌ام. ملاقات با جواهر لعل نهرو در سال ۱۹۵۹، پرزیدنت راوا کریشنا در سال ۱۹۶۳، پرزیدنت وی وی گیری در سال ۱۹۷۱ و دیدار اخیر بانو گاندی که امسال صورت گرفت از آن جمله است. اشاره به این نکته را لازم می‌دانم که در سال ۱۹۶۸ شما با سمت وزیر صنایع هند به کشور من سفر کردید و من در آن موقع شما را ملاقات کردم. در این مدت قراردادها و موافقتنامه‌های متعددی در زمینه‌های دوستی، بازرگانی، کشتیرانی، همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور ما منعقد شده است. همچنین یک کمیسیون مشترک برای همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی و فرهنگی بین دو کشور تشکیل گردید. در زمینه همکاری‌های اقتصادی پروتکل مهمی بین دو کشور امضاء شد که مربوط به نفت، کود شیمیایی، سنگ آهن، فولاد، سیمان، منسوجات، شیلات، چای، کشتیرانی و غیره است. امکانات مربوط به تحکیم این همکاری بین دو کشور آنقدر زیاد است که می‌توان گفت آنچه تا کنون صورت گرفته فقط مراحل مقدماتی کار بوده است. دو کشور ما نه تنها این امکانات را دارند، بلکه در زمینه‌های حیاتی دیگر نیز می‌توانند همکاری کنند که مهمترین آن همکاری منطقه‌ای برای تحکیم صلح در این منطقه از جهان است. عامل مهم دیگر تشکیل یک گروه اقتصادی از کشورهای واقع در منطقه اقیانوس هند است. به عقیده ما این امر می‌تواند به صورت سازمانی با عضویت تمام کشورهای این منطقه مانند مالزی، سنگاپور و مآلاً هندوچین و همچنین کشورهایی مانند استرالیا در آید. ما معتقدیم که بر اساس همکاری و حسن نیت می‌توانیم به پیشرفت تمام کشورهای در حال توسعه حتی آن‌هایی که در این منطقه از جهان قرار ندارند کمک کنیم. بر اساس این اندیشه و اعتقاد بود که کشور من تشکیل یک صندوق بین‌المللی بی‌طرف پیشنهاد کرد که در آن کشورهای تولید کننده نفت و ممالک در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته صنعتی بتوانند شرکت کنند. کشور شما از این طرح استقبال کرد و آن را به اکافه توصیه نمود.
پاره‌ای از سایر کشورها تا کنون پشتیبانی خود را از این پیشنهاد ابراز داشته‌اند، ولی ما انتظار داریم که این طرح که صرفاً به منظور کمک به بشریت بدون هیچگونه غرض و تعصبی پیشنهاد شده، با تأیید و حمایت بیشتری روبرو شود. علاوه بر این همکاری‌ها، من شخصاً معتقدم که کشورهایی مانند هند و ایران که دارای میراث بزرگ فرهنگی هستند، یک رسالت معنوی و اخلاقی نیز دارند و آن دفاع از این ارزش‌ها و اشاعه آن در میان جامعه بشریت امروزی است. ما معتقدیم که جامعه کنونی دنیا علیرغم تمام پیشرفت‌های خارق‌العاده‌ای که در زمینه علوم و تکنولوژی کرده و از عالی‌ترین مواهب معنوی که تا کنون برای بشریت امکان پذیر گشته برخوردار است جامعه بیماری است، زیرا پیشرفت‌های مادی همراه و هماهنگ با ارزش‌ها و اصول معنوی نبوده است. اتفاقاً پیشرفته‌ترین جوامع بیش از دیگران در معرض این بحران‌ها قرار گرفته‌اند و خشونت، ترور، تجاوز، نومیدی و سرخوردگی وضع این جوامع را بیش از پیش وخیم ساخته است.
اعتقاد من آن است که ارزش‌های معنوی و اخلاقی یعنی عواملی که می‌تواند به جامعه امروزی بشری، معنویت را ارزانی دارد، باید از قاره ما یعنی این آسیای کهن که در سراسر تاریخ عالی‌ترین مدارج را از لحاظ فلسفه و معنویت و اندیشه‌های بلند داشته و آن‌ها را به سطح تمدن و فرهنگ امروز اعتلا داده سرچشمه بگیرد. والاترین پدیده این اصول و ارزش‌ها بدون تردید صلح، تفاهم و اعتماد متقابل بین ملت‌ها و اعتقاد راسخ به این اصل است که جنگ راه حل مسائل و اختلافات نیست و در چاره این گرفتاری‌ها ارزش و اعتباری ندارد. تردید نیست که این روح حسن نیت و تفاهم میان ملل می‌تواند دنیا را از جنگ‌هایی که بیش از پیش ویرانگر و مخرب شده نجات دهد.
منافع کشورهای این منطقه که ما با همه آن‌ها روابط دوستانه داریم و صمیمانه رفاه و پیشرفت آن‌ها را آرزو می‌کنیم، ایجاب می‌کند که بین خود صلح کامل و دوستی و همکاری برقرار کنند. از این راه آن‌ها می‌توانند از نیروی انسانی و امکانات زیاد مادی و منابع سرشار طبیعی خود در جهت پیشرفت ملی و بالا بردن سطح زندگی مردم خود استفاده کنند و از این طریق به منافع عالیه تمام بشریت کمک نمایند. بدیهی است که کشور من از هیچ کوششی در همکاری با آن‌ها به عنوان یک کشور دوست و برادر دریغ نخواهد کرد.
حضرت رئیس جمهوری،
اینک من در آخرین مرحله سفر طولانی خود به چند کشور دوست، به هند آمده‌ام و اکنون در پایتخت تاریخی کشور شما هستم که با تاریخ ایران پیوستگی‌های بسیار نزدیک دارد. خوشوقتم بگویم که من در همه جا شاهد آن بوده‌ام که کوشش‌های همه جانبه‌ای مصروف بالا بردن سطح زندگی اقتصادی و اجتماعی می‌شود و فعالیت‌ها و مساعی وسیعی در جهت سازندگی و بالا بردن سطح زندگی اجتماع مبذول می‌گردد. من ملاحظه کردم که این کشورها همه خواستار صلح و تفاهم بین‌المللی برای به ثمر رساندن کوشش‌های خود هستند.
من برای کشور شما نیز صمیمانه آرزوی صلح می‌کنم، کشوری که در آن در کنار امکانات منابع طبیعی و نیروی انسانی بسیار، مسائل و مشکلات زیادی نیز وجود دارد. امیدوارم که این ملت بزرگ با برخورداری از رهبری خردمندانه شما به سوی عظمتی که واقعاً سزاوار آن است به پیش برود. برای شما آقای رئیس جمهوری که در یکی از بحرانی‌ترین اعصار تاریخ جهان ریاست جمهوری کشورتان را به عهده گرفته‌اید و برای بانو ایندیرا گاندی نخست وزیر توانا و دوراندیش هند آرزوی سلامت و سعادت می‌کنم و رفاه بیش از پیش ملت بزرگ هند و توسعه و تحکیم دوستی و همکاری بین دو کشور و گسترش صلح و تفاهم بین‌المللی را خواستارم.