بنیاد ایرانی بهداشت جهانی
| درگاه شهبانو فرح پهلوی | شهبانو فرح پهلوی
بنیاد ایرانی بهداشت جهانی |
درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
بنیاد ایرانی بهداشت جهانی در سال ۱۳۴۸ بنیان گذارده شد و ریاست عالیه آن با شهبانو فرح پهلوی بود. آرمان این بنیاد کمک به سازمان‌های بهداشتی و پژوهشی است.[۱] بنیاد ایرانی بهداشت جهانی پروژه‌های بهداشتی را بررسی کرده و هم‌آهنگی پروژه‌ها را با اقدامات دولت و سازمان جهانی بهداشت در ژنو و سایر سازمان‌های بهداشتی بین المللی سنجیده و سپس پروژه را برمی‌گزیند. هم‌چنین در جلب پشتیبانی معنوی و مادی سازمان‌ها، کمپانی‌های خصوصی، بازرگانی و صنعتی و شهروندان ایرانی و خارجی، بنیاد فعالیت بسیار دارد. بررسی سختی‌ها و بیماری‌های ناشی از صنعتی شدن کشور برای جلب کمک‌های گوناگون از سازمان‌های دولتی و خصوصی، و سرانجام، برگزیدن سازمان‌های شایسته برای اجرای پروژه‌های مورد نیاز و پرداخت هزینه‌ها و سرپرستی انجام آن در دستور کار بنیاد قراردارد.
بنیاد ایرانی بهداشت جهانی همواره انستیتوهای بهداشتی را ارزشیابی می‌کند و پس از گزینش پروژه یا پروژه‌های بهداشتی مورد نیاز کشور، آن پروژه را برای اجرا به انستیتوی دارای کارشناسی فنی می‌دهد.
سازمان و مدیریت
بنیاد ایرانی دارای سازمان اداری به قرار زیر است:
الف - هیات امنا: هیات امنا از هم‌بندان (عضو) بنیانگذار (هم‌بندان همیشگی) و چهار تن از نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و هفت تن از آگاهان در امور بهداشت و آموزش و پرورش و بازرگانی و صنعت که به پیشنهاد بنیانگذاران و تصویب ریاست عالیه برای سه سال برگزیده می‌شوند.
ب - هیات مدیره: از پنج تن هم‌بند همیشگی و یک تّن هم‌بند جایگزین (علی‌البدل) از میان هیات امنا برگزیده می‌شوند.
ج - مدیر عامل: از میان هم‌بندان هیات مدیره یا از خارج از سوی هیات امنا برای تصویب ریاست عالیه پیشنهاد می‌گردد.
کارهای انجام یافته
کارهای انجام یافته به وسیله بنیاد بدین قرارند:
- ۱ - پروژه بررسی بهداشت صنعتی در چند کارخانه ریسندگی و بافندگی: این پروژه که برای بررسی ایمنی، بهداشت صنعتی و بهداشت محیط کار به اجرا درآمده‌است دربرگیرنده بررسی در چنج کارخانه که ریسندگی و بافندگی که بیش از ۸۰۰۰ تن کارگر دارند بوده‌است. دستگاه اجرایی این پروژه پژوهشی، انستیتو تحقیقات بهداشتی و دانشکده بهداشت دانشگاه تهران بوده‌است.
- ۲ - پروژه آموزش سرکارگران کارخانه‌ها درباره ایمنی و بهداشت صنعتی: با نگرش به نیاز کشور به رسته کارگر در راه انجام برنامه‌های صنعتی شمار ۱۳۹ تن از سرکارگران و مامورین ایمنی در شش دوره آموزش دیده‌اند. این پروژه با همکاری بخش بهداشت صنعتی دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقاتی و آموزش حفاظت صنعتی و بهداشت کار وزارت کار و کمک مالی بنیاد ایرانی انجام گردید.
- ۳ - پروژه بررسی شیر و لبنیات و روغن‌های حیوانی از تولید تا مصرف: با نگرش به تب مالت و دیگر مسایلی که فرآورده‌های شیر و روغن از تولید تا مصرف در منطقه سپاهان نگرانی بوجود آورده بود، سبب شد که این پروژه به وسیله بنیاد نوشته و سازمان یابد و قرار شد که با همکاری دانشگاه سپاهان (اصفهان) انجام آن از واپسین ماه‌های سال ۱۳۵۰ آغاز شود. سازمان جهانی بهداشت[۲] نیز این پروژه را پذیرفت.
- ۴ - سنجش ایمنی بیماری‌های دیفتری و کزاز: این پروژه برای کودکان در مراکز کارگری شهری و روستایی با همکاری انستیتو رازی انجام یافته‌است.
پروژه‌های در دست انجام: چند پروژه دیگر در زمینه بهداشت کار در روستا، پژوهش در زمینه بیماری‌های انگلی با همکاری انستیتوهای پژوهشی در انجام است.
۲۶ خرداد ماه ۱۳۵۴ هموندان هیئت امنای بنیاد ایرانی بهداشت جهانی بامداد در کاخ نیاوران به پیشگاه علیاحضرت شهبانو باریافتند و سپس نشست هیئت امنای بنیاد برگزار شد. این نشست نیم روز به پایان رسید. نخست مدیر عامل گزارش فعالیت‌های گذشته بنیاد را به آگاهی رسانید و سپس طرح‌های مختلفی که از سوی بنیاد اجرا شده و یا در دست اجرا است، مطرح گردید و علیاحضرت شهبانو در هر مورد اوامر مؤکدی صادر فرمودند. علیاحضرت شهبانوی ایران با تأکید بر هدف‌های بنیاد ایرانی بهداشت جهانی که گسترش بهداشت و تأمین سلامت مردم در سطح کشور است، فرمودند:
صنعتی شدن ایران یک امر انجام شده و در حال گسترش پرشتاب است. جامعه‌ای که از حالت سنتی گذشته با تحولی ناگهانی به یک جامعه پرتوان صنعتی تبدیل می‌شود، باید از عواقب و اتفاقات ناگوار ناشی از طبیعت تکنولوژی و کار با ماشین آگاهی کامل داشته بشد تا بتواند در برابر حوادث پیش‌بینی نشده خود را تجهیز نماید. این بسیار مهم است که پیش از درگیر شدن با این اتفاقات و حوادث سازمان‌های گوناگون در سطح مملکت با یکدیگر همکاری نمایند.
من می‌دانم که در برخی از سازمان‌ها و کارخانجات اقداماتی در این زمینه انجام شده، لکن این کافی نیست و باید برنامه گسترده و مدوّنی بر طبق ضوابط بین‌المللی در جهت تضمین سلامت و بهداشت و رفاه کارگران تهیه و اجرا شود. برای به ثمر رسانیدن هدف‌های بنیاد، عده‌ای واقعاً تلاش می‌کنند. باید سازمان‌های دیگر و خود مردم وظیفه خویش بدانند که با مسئولین امر همکاری همه‌جانبه داشته باشند. علیاحضرت شهبانو سپس اضافه فرمودند: سازمان‌هایی هستند مثل سازمان رفاه نابینایان و ناشنوایان که تخصص آن‌ها در رشته خاصی است. این سازمان‌ها باید درباره ریشه و علل این نقایص اجتماعی بررسی‌های لازم را به عمل آورده و پیشنهادهای خود را در اختیار بنیاد قرار دهند. مثلاً یکی از عواملی که باعث بروز اتفاقات ناگواری که منجر به ناشنوایی و نابینایی و نقایصی از این قبیل می‌شود، تصادفات اتومبیل و سایر وسایط نقلیه است که خود زاده یک اجتماعی صنعتی است. در زمنیه وسایط نقلیه و ناراحتی‌های ناشی از آن و آلودگی هوا، گاه گاه سازمان‌های مسئول اخباری منتشر می‌کنند که در جهت کم کردن آلودگی هوا و محیط زیست با تبدیل اتومبیل‌های گازوئیلی به بنزینی یا گازی یا برقی و غیره اقداماتی به عمل می‌آورند، ولی بعد فراموش می‌شود.
وسایلی که مستقیماً با سلامت و رفاه بهداشتی مردم مربوط می‌شود مُد نیست که یک روز همه از آن صحبت کنند و روز دیگر فراموش شود. علیاحضرت شهبانو سپس فرمودند: ایجاد سروصدای بی‌دلیل در یک شهر ۴ میلیون نفری بی‌شک به ناراحتی‌های عصبی ساکنان آن شهر منجر می‌شود. این همه بوق اتومبیل‌ها، صدای بلندگوها در محل‌های مختلف واقعاً از نظر سلامت مردم مضر است. در گذشته اتفاقات و حوادث طبیعی مردم را رنج می‌داد که در بسیاری مواقع قابل پیش‌بینی نبود. اما امروز محیط صنعتی و اجتماعات فشرده شهری که از یک طرف خود از امتیازات زندگی بشر امروز است، موجب پیدایش حوادث و اتفاقات ناگوار می‌شود ولی فرقش این است که این اتفاقات و حوادث قابل پیش‌بینی است زیرا که به دست خود بشر بوجود می‌آید.
تأمین بهداشت نباید تنها به شهرها و حوادث ناشی از تکنولوژی محدود شود. کارگاه‌های گوناگونی که در سطح کشور داریم، مثل قالی‌بافی، اگر طبق ضوابط صحیح بهداشتی مورد توجه قرار نگیرند ممکن است سلامت کارگران را بتدریج به خطر بیاندازند. علیاحضرت شهبانو در پایان اضافه فرمودند: بنیاد ایرانی بهداشت جهانی در این مدت فعالیت چشم‌گیری داشته که نتایج خوبی به همراه داشته است. امیدوارم مردم و سازمان‌های گوناگون با همکاری بیشتر و نزدیک‌تر، بخصوص همکاری معنوی و درک اهمیت سلامت افراد جامعه و آگاهی از هدف‌های انسانی بنیاد، قدم‌های مؤثرتری بردارند. در این زمنیه به کار گماردن افراد متخصص بنیاد در سندیکاهای مختلف کارگری به منظور ارشاد کارگران نقش مؤثرتری در تأمین سلامت مردم ایفاء خواهد کرد.
قوانین
منبع