اوپک
تصمیمهای مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز | درگاه محمدرضا شاه پهلوی | روز نفت |
درگاه نفت |
سازمان کشورهای صادر کننده نفت یا اوپک[۱]
که در ۱۸ شهریور ۱۳۳۹ برابر با ۹ سپتامبر ۱۳۳۹ در بغداد با بودن نمایندگان پنج کشور ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا بنیان شد. آرمان این سازمان که سندیکای تولیدکنندگان نفت است، هماهنگ کردن تصمیمهای کشورهای تولید کننده و تعیین سهمیه تولید برای ایستا نگاهداشتن بهای فروش نفت است. همچنین برای آزاد شدن کشورهای تولید کننده نفت از فشار کارتلهای نفتی است.
قطر در سال ۱۳۴۰ برابر با ۱۹۶۱ و لیبی در ۱۳۴۱ برابر با ۱۹۶۲ ، کشورهای امارات متحده عربی ۱۹۶۷ ، الجزایر ۱۹۶۹ ، نیجریه ۱۹۷۱ و انگولا و اکوادور ۲۰۰۷ به این سازمان پیوستند. اوپک از سال ۱۳۴۴ در وین پایتخت اتریش قراردارد.
برای نخستین بار، ایده بنیان سازمانی برای کشورهای تولید کننده نفت از سوی خوان پابلو پِرِز آلفونسو وزیر نفت و معادن ونزوئلا مطرح شد زیرا که درآمد نفتی ونزوئلا پیوسته کاهش یافت زیرا که شرکتهای نفتی بینالمللی خودسرانه بهای نفت را پایینآوردند.
۲۶ فروردین ۱۳۳۸ نخستین کنفرانس کشورهای عربی تولید کننده نفت در قاهره برگزار شد که در آن نماینده ایران و ونزوئلا نیز شرکت داشتند. در این کنفرانس شیخ عبدالله طارقی وزیر نفت عربستان سعودی و خوان پابلو پِرِز آلفونسو وزیر نفت و معادن ونزوئلا با یکدیگر به گفتگو نشستند و ایده سازمان مادر برای کشورهای تولید کننده نفت را پروراندند، سپس قرارداد همکاری محرمانهای میان ایران، ونزوئلا و دیگر کشورهای عربی تولید کننده نفت بسته شد.
اردیبهشت ۱۳۳۹ شیخ طارقی وزیر نفت عربستان سعودی و خوان پابلو پِرِز آلفونسو وزیر نفت و معادن ونزوئلا در کاراکاس دیدار کردند و قطعنامهای را به چاپ رساندند که تولید نفت بر پایه سهمیه که به کشور تولید کننده داده شده است باشد.
امرداد ۱۳۳۹ ژنرال قاسم پرزیدنت عراق کشورهای ایران، عربستان سعودی، کویت، قطر و ونزوئلا را برای کنفرانسی در بغداد فراخواند (دعوت کرد).
۱۹ شهریور ۱۳۳۹ کنفرانس کشورهای نفتخیز خاورمیانه با شرکت کارشناسان نفتی ایران و سایر کشورهای منطقه در بغداد گشایش یافت.
۲۰ شهریور ۱۳۳۹ در دومین روز کنفرانس نفت بغداد، نماینده ایران[۲] به کاهش بهای نفت به سختی اعتراض کرد. سرانجام نمایندگان کشورهای شرکت کننده پیشنهاد نمودند که جبهه همبستهای ناهمسوی (علیه) کاهش بهای نفت بنیان شود.
۲۳ شهریور ۱۳۳۹ کنفرانس کشورهای نفتخیز خاورمیانه در بغداد به گفتگوهای خود پایان داد و سه قطعنامه را تصویب کرد. بر پایه قطعنامه نخست این کنفرانس شرکتهای نفتی میباید با گفتگو و موافقت کشورهای تولید کننده نفت، بهای فروش نفت را تعیین کنند و یا تغییر دهند. در قطعنامه دوم شرکتهای بینالمللی نفتی برای گفتگو با کشورهای تولید کننده نفت به سازمان نوبنیادی به نام سازمان کشورهای صادرکننده نفت، که کوتاه شده آن "اوپک" است میباید مراجعه کنند. همبندان سازمان اوپک، کشورهای تولید کننده نفتی هستند که در کنفرانس بغداد شرکت کردهاند. تنها کشورهایی به سازمان اوپک میتوانند بپیوندند که تولید کننده نفت باشند. آرمان اوپک هماهنگ ساختن سیاست نفتی کشورهای همبند (عضو) و جلوگیری از نوسانهای نابایست (غیرضروری) بهای نفت در آینده و پدافند از بهره مشترک کشورهای تولید کننده نفت در برابر شرکتهای بزرگ نفتی و کارتلهای نفتی.
۲ مهر ۱۳۳۹ قطعنامه کشورهای تولید کننده نفت که در کنفرانس بعداد شرکت کرده بودند در تهران و دیگر پایتختهای کشورهای عضو اوپک به چاپ رسید.
۹ آذر ۱۳۳۹ نشستهای شاخهای (فرعی ) سازمان کشورهای صادرکننده نفت در بغداد گشایش یافت.
۱۶ آذر ۱۳۳۹ کنفرانس اوپک در بغداد پایان یافت. در این کنفرانس طرحی که از سوی دولت ایران برای نوشتن اساسنامه سازمان کشورهای صادرکننده نفت فراهمآورده شده بود مورد بررسی قرارگرفت.
دومین کنفرانس اوپک
۲۵ دی ۱۳۳۹ دومین کنفرانس سازمان کشورهای صادرکننده نفت در کاراکاس آغاز به کار کرد.
۱ بهمن ۱۳۳۹ اوپک با نوشتن قطعنامهای به کار خود پایان داد. در این کنفرانس رییس هیات نمایندگی ایران به ریاست هیات مدیره اوپک برگزیده شد.
دنباله دارد
منبع