انجمن ملی حمایت کودکان
| والاحضرت شاهدخت فرحناز پهلوی | درگاه شهبانو فرح پهلوی
انجمن ملی حمایت کودکان |
درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر |
انجمن ملی حمایت کودکان در سال ۱۳۳۱ در ایران بنیان نهاده شد و ریاست عالیه آن از سال ۱۳۴۰ با شهبانو فرح پهلوی می‌باشد. هدف این انجمن آموزش کادر فنی مورد نیاز سازمانهای بهداشتی و تربیت افراد دانش آموخته و کار آزموده برای خدمت در سازمانهای ویژه آموزش کودکان است. فعالیت‌های این انجمن در سه بخش است: آموزش، تغذیه کودکان و بخش ویژه برای نگهداری و آموزش کودکان عقب مانده.[۱] ۲۹ آبان ماه ۱۳۴۴ علیاحضرت شهبانو « موسسه امید کودک » وابسته به انجمن ملی حمایت کودکان را در خیابان پهلوی گشودند.
سازمان و مدیریت
- در راس انجمن ملی حمایت کودکان ریاست عالیه و نیابت ریاست عالیه قرار دارند.
- مجمع عمومی
- هیات مدیره و مدیر عامل
- بازرسان
آموزش
هدف از آموزش تامین کادر فنی مورد نیاز سازمانهای گوناگون بهداشتی و تربیت افراد دانش آموخته برای خدمت در سازمانهای ویژه آموزش کودکان است. در زمینه آموزش آموزشگاه‌های تربیت نیروهای بهداشتی به ترتیب زیر ایجاد گردید که دست در دست سپاه بهداشت فعالیت می‌کند:
- -آموزشگاه بهیاری: در سال ۱۳۳۶ بنیان نهاده شد و از دوره انقلاب سفید تا سال ۱۳۵۱ هشتسد و بیست و چهار بهیار در آموزشگاه بهیاری انجمن دانش آموخته و در سازمانهای بهداشتی و درمانی کشور کار می‌کنند.
- -آموزشگاه بهیار مددکار اجتماعی: در سال ۱۳۴۸ آغاز به کار کرد و دانش آموختگان آموزشگاه بهیار مدد کار اجتماعی در سازمانهای انجمن در سراسر کشور به کار می‌کنند.
- -آموزشگاه مربی مهد کودک شهرستان‌ها: در سال ۱۳۴۹ بنیان شد و دختران و زنان ایران را برای خدمت در مهدهای کودک شهرستان‌ها تر بیت می‌کند.
- -آموزشگاه مادریار: نخستین گروه دانش آموختگان این دوره برای نگاهداری کودکان در خانه‌ها در نبودن پدر و مادرشان تربیت شدند. برنامه‌های ویژه برای آشنا کردن مادران کارگران که کودکان آنها در مهدهای کودک انجمن ملی حمایت کودکان نگاه داری می‌شوند و تغذیه و تربیت کودکان و آموزش پدر ومادر‌ها یی که کودکان عقب مانده ذهنی یا معلول جمسمی دارند در سازمانهای انجمن اجرا می‌شود.
- -موسسه عالی آموزشی فرحناز پهلوی
تغذیه
هدف انجمن ملی حمایت کودکان از اجرای این برنامه که گسترش شایانی دارد کمک به رفع کمبود تغذیه کودکان است. انجمن ملی حمایت کودکان در تغذیه سه فعالیت اساسی دارد:
- - پخش شیر خشک: از سال ۱۳۴۶ این فعالیت آغاز شد. با پخش شیر خشک از راه سازمانهای گوناگون بهداشتی و درمانی و مدرسه‌ها کودکان شیر خشک مورد نیازشان را می‌نوشند.
- - پخش مواد غذایی: چون توزیع شیر خشک تنها تکا فوی کمبود تغذیه کودکان را نمی‌کرد از سال ۱۳۴۶ روزانه نان روغنی بین کودکان توزیع می‌شود. سد روز در سال این برنامه اجرا می‌شود تا این که تغذیه رایگان اصل پانزدهم انقلاب شاه و مردم آن را کامل تر نمود.
- - پخش شیر پاستوریزه: از سال ۱۳۳۶ پخش شیر پاستوریزه آغاز شد و روزانه نیم لیتر شیر بین سازمانهای بهداشتی و درمانی ویژه کودکان و هم چنین سازمان کودکان و شیرخوارگاه‌ها به همراه ویتامین ث پخش شد. در آغاز انقلاب سقید و با اعلام اصل تغذیه رایگان در مدرسه‌ها شیر تازه میوه تازه بیسکویت و در زمستان شیر و میوه‌های خشک در مدارس پخش شد.
نگهداری و آموزش کودکان عقب مانده
سازمانهای درمانی و بهداشتی و مرکزهای آموزشی بسیاری برای حمایت از کودکان عقب مانده ذهنی ایجاد شد که بدین قرار هستند:
- - کلینیک هدایت کودک: مرکز بررسی و پژوهش بیماری‌های روانی کودکان و درمان این بیماری‌ها
- - سازمان امید کودک: مرکز نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی همراه با تغذیه و بهداشت این سازمان روزانه آموزش پیشه‌های سبک را در کلاسهای گوناگون به کودکان بر عهده دارد.
- - سرای کودک: جهت نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی و فلج و معلول جسمی برای کودکان دختر وپسر شش تا چهارده سال بنیان گردید
مرکزهای مدرن فیزیو تراپی: مرکزهای مجهز فیزیو تراپی برای کودکان فلج که نیاز به تمرین و درمان‌های حسی و حرکتی دارند در سراسر ایران ایجاد شد.
مرکز وردآورد نگهداری کودکان عقب افتاده ۴ تیر ماه ۱۳۵۴
۴ تیر ماه ۱۳۵۴ با ورود شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو ساعت ده بامداد، مرکز «وردآورد» مرکز نگهداری و آموزش کودکان عقب‌افتاده، کودکانی که به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارند گشایش یافت. با کمک این کودکان و دیگر کودکان استثنائی و عقب افتاده، قرار است یک خانه اسباب‌بازی در ایران ساخته شود.[۲] رؤسای مجلسین، وزیر کشور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی و همچنین وزیران رفاه اجتماعی و دادگستری به پیشباز اعلیحضرتین آمدند.
در آغاز دکتر لقمان گزارشی به آگاهی اعلیحضرتین رساند. پس از پایان گزارش مدیر عامل انجمن ملی حمایت کودکان،[۳] شاهنشاه آریامهر از لوحه یادبود این مرکز پرده‌برداری کردند و از بخش‌های مختلف کلاسهای آموزشی بخش فیزیوتراپی و خوابگاه‌ها بازدید نمودند.
شاهنشاه آریامهر به هنگام بازدید از نمودار آموزش این مرکز که هم اکنون ۱۹۲ کودک ۷ تا ۱۲ ساله در آن نگهداری می‌شوند فرمودند: مشابه این مراکز باید در شهرهای بزرگ کشور دایر گردد». دکتر لقمان به عرض رساند: تا پایان برنامه پنجساله پنجم ده مرکز مشابه مرکز آموزش ورداورد در سراسر کشور آماده پذیرفتن کودکان عقب‌افتاده خواهد بود. اعلیحضرتین در یکی از بخش‌های این مرکز، از نمونه کارهای دستی کودکان عقب‌افتاده‌ای که انجمن ملی حمایت کودکان در سراهای انجمن از آنها نگهداری می‌کند دیدن کردند.
در این‌جا مدیر عامل گفت که هم اکنون بیشتر وسایل مورد نیاز این سراها را کودکان آموزش دیده انجمن می‌سازند. تختخواب‌ها، اسباب‌بازی‌ها و همچنین وسایل موردنیاز بیشتر مراکزی که به ما سپارش دهند، نیز از سوی این کودکان ساخته می‌شود و قرار است با نمونه‌هایی از اسباب‌بازی‌های آموزشی که از خارج از کشور وارد کرده‌ایم، یک خانه اسباب بازی بوجود آوریم.
شاهنشاه هنگام بازدید از کلاسهای آموزش درباره نیروی انسانی مورد نیاز سراهای کودک انجمن پرسیدند، به آگاهی شاهانه رسید که افرادی که در این مراکز سرگرم به کار هستند از آموزش ویژه برخوردار می‌باشند و با آغاز بهره‌برداری از آموزشگاه بهیاری فرحناز پهلوی، که در زمین اعطایی ملوکانه، پشت بیمارستان سوختگان در تهران قرار دارد، انجمن خواهد توانست ۲۵۰ نفر بهیار را شبانه روزی بپذیرد و با کارهایی که انجام می‌یابد، برای دوره لیسانس پرستاری دانشجو می‌پذیرد. با فعالیت این مرکز نیاز مراکز کودکان استثنائی عقب‌افتاده از میان برداشته خواهد شد.
اعلیحضرتین به هنگام بازدید از کلاسهای درس و فیزیوتراپی، کارگاه‌های حرفه‌ای و بخش‌های گفتار درمانی و کار درمانی با دانش‌آموزان گفت و گو کردند و از وضع تحصیل و روش آموزش آنها پرسش نمودند. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در ساعت ۱۱ و نیم مرکز را ترک فرمودند. در بازدید اعلیحضرتین از این مرکز، آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی و هموندان هیئت مدیره انجمن ملی حمایت کودکان سرافرازی بودن در این آیین را داشتند.
نگهداری و آموزش کودکان زنان شاغل
از سال ۱۳۴۷ با ایجاد و اداره مهدهای کودک در تهران و شهرستان‌ها آغاز گردیده و هم اکنون کودکان ۳ تا ۶ سال در مهد کودک انجمن در تهران و شهرستان‌ها از ساعت ۸ صبح تا ۴ بعد از ظهر نگهداری می‌شوند.
خدمات رفاهی
- - اندرزگاه‌ها: دو اندرزگاه انجمن ملی حمایت کودکان در باغ فردوس تهران و اندرزگاه کرج ایجاد شد. اندرزگاه‌ها به رایگان مراجعه کنندگان را در زمینه‌های گوناگون کمک و درمان می‌کند: برای معاینه و درمان و واکسیناسیون کودکان و معاینه و درمان زنان باردار. بازدید از خانه‌های مراجعین به وسیله مددکاران اجتماعی برای دادن راهنمایی‌های بهداشتی و پخش شیر خشک و شیر پاستوریزه. اندرزگاه باغ فردوس سالانه بیش از چهل هزار و اندرزگاه کرج سالانه بیش از ده هزار کمک جو دارد.
- - برنامه‌های عمومی: برگذاری هفته کودک هر سال در روزهای ۹ آبان تا ۱۶ آبان و ایجاد نمایشگاه‌های گوناگون از کارهای دستی کودکان عادی و عقب افتاده در موقعیت‌های مختلف.
منابع
- ↑ انتشارات دفتر مخصوص شهبانو، تهران، ۱۳۵۴، ص. ۵۷ - ۶۰
- ↑ مرکز وردآورد نگهداری کودکان عقب افتاده ۴ تیر ماه ۱۳۵۴
- ↑ انجمن ملی حمایت کودکان
قوانین
- قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست
- قانون واگذاری مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده - مصوب ۲۴ آبان ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی و ۷ دی ۱۳۴۹ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۴۹ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.