تفاوت میان نسخه‌های «الگو:نوشتار برگزیده»
(اصلاح ارقام) |
|||
| (۷۹۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
| − | <!-- در اینجا نوشتاری برگزیده از میان درونمایه وبگاه مشروطه می‌آید. | + | <!-- در اینجا نوشتاری برگزیده از میان درونمایه وبگاه مشروطه می‌آید. --> |
<onlyinclude> | <onlyinclude> | ||
* | * | ||
| − | [[پرونده: | + | [[پرونده:RadioIran37thAnniversary4Ordibehesht2535a.mp4|thumb|left|240px|سی و هفتمین سالروز بنیاد رادیو ایران ۴ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی]] |
| − | [[پرونده: | + | [[پرونده:RadioIranValiahdMohammadRezaPahlavi4Ordibehesht 1319.jpg|thumb|left|220px|والاحضرت ولیعهد محمدرضا پهلوی رادیو ایران را می‌گشایند ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹]] |
| − | [[پرونده: | + | [[پرونده:ShahanshahAryamehrOpeningRadioIranStation.jpg|thumb|left|220px|شاهنشاه آریامهر استودیوهای نوین رادیو ایران را می‌گشایند ۴ اردیبهشت ۱۳۳۸]] |
| + | [[پرونده:ShahanshahAryamehrOpeningRadioIranStationKamalabad1.jpg|thumb|left|220px|شاهنشاه آریامهر در بازدید از فرستنده نوین رادیو از راست: خلیل پارسا رییس مرکز - اشراقی وزیر - شاهنشاه - حسن زاهدی رییس کل بیسیم پهلوی]] | ||
| + | [[پرونده:ShahanshahAryamehrOpeningRadioIranStationKamalabad2.jpg|thumb|left|220px|شاهنشاه آریامهر فرستنده ۱۰۰ کیلوواتی مرکز کمال‌آباد را می‌گشایند. از راست: والاحضرت عبدالرضا، خلیل پارسا رییس مرکز، حسن زاهدی، شاهنشاه آریامهر، والاحضرت غلامرضا و مهندس اشراقی وزیر]] | ||
| − | ''' | + | '''[[رادیو ایران]]''' – روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ نخستین فرستنده رادیویی ایران به دست والاحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی ولیعهد ایران گشایش یافت. |
| − | + | روز چهارم اردیبهشت ماه ۲۴۹۹ شاهنشاهی برابر با ۱۳۱۹ خورشیدی نخستین فرستنده رادیویی در ایران به دست والاحضرت همایون محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران در استودیوی کوچکی که برای اولین بار سدای ایران را پخش کرد و در بیسیم پهلوی به یادگار ماند، گشایش یافت. والاحضرت همایون ولیعهد با فشردن تکمه انتقال سدا، پروانه آغاز برنامه‌های رادیو ایران را دادند. نیروی این فرستنده یک دستگاه موج کوتاه ۲۰ کیلو واتی و یک دستگاه موج متوسط دو کیلو واتی بود که در شبانه روز پنج ساعت برنامه پخش می‌کرد و تنها مردم تهران و برخی شهرستان‌های نزدیک پایتخت می‌توانستند از برنامه‌های رادیو بهره‌مند شوند. خبر گشایش رادیو تهران ساعت هفت و پانزده دقیقه پس از نیمروز به پنج زبان دنیا از فرستنده رادیو به سراسر جهان اعلام گردید. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | پخش سرود شاهنشاهی ایران در آن روز برای نخستین بار از رادیو تاثیر ژرفی بر مردم ایران نهاد و سرود ملی ایران سرآغاز خجسته برنامه‌های سدای ایران شد. پیش از اینکه والاحضرت همایون محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران زمین، پروانه آغاز به کار فرستنده را بدهند، وزیر پست و تلگراف در گزارشی چگونگی بنیاد رادیو را به آگاهی همایونی رساند و افزود که دستگاه‌های آماده کار رادیو یک فرستنده موج کوتاه به نیروی ۱۴ کیلو وات و مولد برق و دستگاه‌های انتقال سداست. فرستنده موج کوتاه روی ردیف ۲۳۵٫۲ متر برابر با ۸۹۵ کیلو سیکل و فرستنده موج کوتاه روی ردیف‌های ۱۶٫۱۶ متر ، (۱۸۵۶۰ کیلوسیکل) ۱۹٫۸۷ متر (۱۵۱۰۰ کیلوسیکل) ۲۷٫۷۵ متر ، (۱۰۸۱۰ کیلوسیکل) ۳۰٫۹۹ متر ، (۹۶۸۰ کیلوسیکل) ۲۶٫۹۹ متر ، (۸۱۱۰ کیلوسیکل) و ۴۸٫۷۴ متر، (۶۱۵۵ کیلوسیکل) کار می‌کند. | |
| − | + | پس از پخش سرود شاهنشاهی نخست وزیر پیامی از رادیو ایران ایراد کرد: | |
| + | :: به نام نامی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در این ساعت و روز فرخنده رادیوی ایران به دست مبارک والاحضرت همایون ولایتعهد گشایش یافت. هم میهنان را به این عطیه شادباش گفته از طرف آنان سپاس بی منتهی به آستان مقدس شاهنشاه بزرگ عرضه می‌دارد و شکرانه بی پایان به پیشگاه شاهنشاه زاده جوان بخت تقدیم می‌نماید. | ||
| − | + | در روزهای دشوار ایران که کشور در اشغال سه ارتش بریتانیا و شوروی و امریکا بود، در روز هفتم آذر ماه سال ۱۳۲۲ سران کشورهای متفق، ژوزف استالین، وینستون چرچیل و تئودور روزولت برای شرکت در کنفرانس تهران به پایتخت کشور کهن ایران آمدند تا در نهان گفتگو کنند. اینان حکم کردند که همه فرستنده‌های مخابراتی ایران بسته شود و چنین شد که رادیو تهران هم یک هفته خاموش ماند، خاموشی که هرگز نباید در تاریخ زندگی این ملت تکرار شود. | |
| − | |||
| − | + | تاریخچه رادیو - بی سیم پهلوی - ششم اردیبهشت ماه ۲۴۸۵ شاهنشاهی برابر با ۱۳۰۵ خورشیدی، ساعت سه پس از نیمروز در سومین روز تاجگذاری اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ هنگامی که هنوز مردم ایران در شادمانی جشن‌های تاجگذاری همایونی بودند، رضا شاه بزرگ با یونیفورم نظامی به فرستنده بیسیم وارد شدند و با بریدن نوار سه رنگ پرچم ایران نخستین فرستنده بیسیم ایران را گشودند. | |
| + | این فرستنده، بی درنگ با فرستادن پیام زیر ایستگاه‌های فرستنده بیسیم دنیا را فراخواند: | ||
| + | : امروز سومین روز تاجگذاری اعلیحضرت شاهنشاه پهلوی می‌باشد. در این ساعت موقع تشریفات افتتاحیه این استاسیون است. این تلگراف با حضور اعلیحضرت شاهنشاهی تاسیس و در تحت ریاست و حمایت عالیه ملوکانه می‌باشد. به این جهت به نام پهلوی نام برده خواهد شد. این دستگاه تلگراف از امروز افتخار دارد که دستگاه‌های مرتبطه را دعوت به مخابره با خود بنماید و به این ترتیب نخستین سنگ بنای شبکه مخابراتی بیسیم کشور پایه گزاری و به نام « بیسیم پهلوی » خوانده شد. | ||
| − | + | اندیشه ایجاد فرستنده بیسیم هنگامی که اعلیحضرت رضا شاه بزرگ فرمانده کل قوا بودند و برای فراهم ساختن و گِرد آوردن ساز و برگ ارتش ایران کوشش می‌کردند، بوجود آمد تا اینکه در پایان سال ۱۳۰۳ خورشیدی (۲۴۸۳ شاهنشاهی) کارهای نخستین به انجام رسید. در این هنگام وزارت جنگ یک دستگاه کامل فرستنده موج بلند چهار کیلوواتی برای شهرهای تبریز، مشهد، کرمان، کرمانشاه و خرمشهر سپارش داد و از همان زمان ساختمان‌های نیازین را هم در زمین‌های پیرامون قصر شاهی آغاز کرد و نخستین دکل فرستنده تهران به بلندای ۱۲۰ متر در این زمین‌ها بر پا شد. | |
| − | + | دومین دکل فرستنده در ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۰۴ خورشیدی (۲۴۸۴ شاهنشاهی) برنشانده شد و در همین زمان آموزشگاهی نیز در وزارت جنگ با نام « مدرسه بیسیم قشون کل » بنیاد نهاده شد تا به آموزش نیروی انسانی نیازین برای بهره برداری از فرستنده بیسیم بپردازد. با فراهم شدن پیش نیازهای کار نخستین فرستنده بیسیم در سومین روز جشن‌های تاجگذاری آغاز به کار کرد و در پایان دی ماه ۲۴۸۵ شاهنشاهی (۱۳۰۵ خورشیدی) بر پایه تصویب نامه هیات دولت تصمیم گرفت که برای ایران نیز از فرستنده‌های موج کوتاه بیسیم خریداری کند. دستگاه‌های بیسیم بیشتر در این روزها، فرستنده‌های موج کوتاه بود که به تدریج در جهان رواگ (رایج ) می‌یافت. از سال ۱۳۰۷ خورشیدی (۲۴۸۷ شاهنشاهی) کشور ایران نیز برای بر پا ساختن چنین فرستنده‌هایی دست به کار شد و گروهی از کارکنان بیسیم برای دیدن آموزش به فرانسه فرستاده شدند. پس از چندی فرستنده‌های نوین موج کوتاه در بیسیم نجف آباد به سال ۱۳۰۹ خورشیدی (۲۴۸۹ شاهنشاهی) گشایش یافت و پیام ایران به برلین، پاریس، لندن، آنکارا و تفلیس فرستاده شد و بدین سان زمینه‌های گسترش ارتباطات در ایران فراهم آمد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | همزمان با پیشرفت کار ساختمان و کارگذاری دستگاه‌ها و ابزار، سازمانی نیز به نام « سازمان پرورش افکار » بنیاد نهاده شد که زیر سرپرستی وزیر فرهنگ قرارگرفت. این سازمان دارای کمیسیون‌های گوناگونی بود از جمله کمیسیون رادیو که سرپرستی آن با وزیر دارایی بود و از همکاری گروهی از نویسندگانی چون سعید نفیسی، محمد حجازی و رشید یاسمی برخوردار بود و می‌بایستی که برنامه‌های آماده شده برای پخش از رادیو را سامان داده و به تصویب برساند تا هنگام گشایش رادیو مورد بهره‌برداری قرارگیرد. | |
| + | نخستین برنامه به زبان خارجی روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ از نخستین مرکز فرستنده ایران در خیابان کوروش کبیر (بیسیم پهلوی) پخش شد و از آن هنگام برنامه به زبان‌های فرانسه، آلمانی، روسی، ترکی و عربی بخشی از برنامه کلی رادیو تهران را دربر گرفت. فرستنده‌های کم نیروی آن زمان، موج متوسط ۲ کیلووات و موج کوتاه ۳۰ کیلووات تنها بخشی از کشورهای همسایه را می‌پوشاند. جنگ جهانی دوم و اشغال ایران از سوی ارتش‌های بیگانه بریتانیا و شوروی سبب بازایستادن نیرومند ساختن فرستنده‌ها گردید و زبان آلمانی هم از برنامه‌ها حذف شد. | ||
| − | + | سال ۲۵۲۱ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۱ خورشیدی سال انقلاب شاه و مردم، پیش نیازهای تازه‌ای را در برابر جامعه ایرانی پیش کشید و نیاز به شبکه « انتشاراتی » نیرومند در سراسر کشور به فرم تازه‌ای به میان آمد و این سبب شد که روز ۱۷ اسفند ماه ۲۵۲۲ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۲ خورشیدی با تشکیل کابینه حسنعلی منصور اداره کل انتشارات و رادیو به وزارت اطلاعات دگرگون شود. گفتگوها درباره قانون بنیاد نهادن وزارت اطلاعات در روز ۲۲ اسفند ماه ۲۵۲۲ شاهنشاهی در مجلس شورای ملی و روز ۲۶ اسفند ماه در مجلس سنا انجام یافت و از مجلس شورا و سنا گذشت و زور هشتم فروردین ماه ۲۵۲۳ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۳ قانون تاسیس وزارت اطلاعات پس از توشیح همایونی برای اجرا به دولت داده شد. در این قانون که هشت ماده و یک تبصره داشت، خویشکاری‌ها، بهره‌برداری از فرستنده‌های رادیو وتلویزیون دولتی در کشور و سرپرستی بر کار تلویزیون‌های غیر دولتی به وزارت اطلاعات سپرده شد. | |
| − | + | در روز ۱۶ خرداد ماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی برابر با ۱۳۵۰ خورشیدی قانون تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران در نشست مجلس شورای ملی پیشنهاد شد در همان نشست از مجلس شورای ملی گذشت و رادیو و تلویزیون کنار یکدیگر قرارگرفتند. | |
| − | + | ||
| + | با تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران گام‌های بلندتری در راه بهبود هر چه بیشتر کیفیت برنامه‌های رادیو و گسترش شبکه رادیویی در سراسر کشور برداشته شد و از روز ششم بهمن ماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی (۱۳۵۰ خورشیدی) در سالروز انقلاب شاه و مردم، رادیو تلویزیون ملی ایران با نیرویی تازه تر و شوق و گرمایی بیشتر فعالیت نوینی را آغاز کرد. | ||
| + | برنامه‌های رادیو ایران گوناگون، شادی‌آفرین، آموزنده و سرگرم‌کننده می‌باشند. برجسته‌ترین گروه‌های برنامه ساز رادیو، گروه موسیقی، گروه ادب، گروه دانش و گروه اجتماعی است که هر یک با برخورداری از اندیشه و هنر گروهی فرزانه به تهیه برنامه‌ها می‌پردازند. تولید رادیو از همکاری یازده اداره برخوارد است: دفتر مدیریت، دفتر هماهنگی، گروه سدا، گروه موسیقی، آرشیو دفتر نظارت و کنترل کیفی، امور عمومی، خدمات و کاخداری، حفاظت، حمل و نقل و انتظامات. | ||
| − | + | با این هنرمندان نوازنده و دیگر هنرمندان دو دسته ارکستر ایرانی بنیاد نهاده شد: ارکستر دسته اول به رهبری استاد ابوالحسن صبا و ارکستر دسته دوم به رهبری استاد مرتضی محجوبی. روزی پانزده دقیقه این هنرمندان در برنامه‌های رادیو تک نوازی می‌کردند. در این سال هم چنین ده تن از موسیقیدانان کشور چکسلواکی به استخدام اداره موسیقی کشور درآمدند و کار خود را که در گام نخست آموزش موسیقی علمی غربی به هنرآموزان هنرستان موسیقی و همچنین نوازندگی در ارکستر سمفونیک تهران بود، آغاز کردند. از هنگام گشایش رادیو این گروه همه شب نیم ساعت در بخش موسیقی غربی رادیو ایران می‌نواختند. با نگرش ویژه به موسیقی اصیل ایرانی و نگاهبانی و گسترش این میراث فرهنگی و نیاز به ساختن موسیقی خوب پایه بنیاد نهادن گروه موسیقی رادیو شد. ارکسترهای گوناگون رادیو بدین قرار بودند: ارکستر سماعی، گروه شیدا، گروه مفتاح، گروه پایور، گروه دانشجویان، ارکستر رادیو تلویزیون ملی ایران، ارکستر گلها، ارکستر کودک، ارکستر پاپ رادیو ایران، موسیقی کلاسیک، موسیقی محلی | |
| − | + | گروه ادب امروز از شهریور ماه سال ۱۳۵۱ کار خود را آغاز کرد و سرپرستی گروه از آغاز به چامه‌سرای برجسته و میهن‌پرست نادر نادرپور سپرده شد. نادرپور شماری از ادب پژوهان و هنرمندان را به همکاری خواند. آرمان این گروه شناساندن هنرهای گوناگون کلامی چامه، داستان‌های کوتاه و بلند، و نمایشنامه در ایران از آغاز انقلاب مشروطه به شنوندگان بود. نخستین برنامه این گروه که « آیینه ادب» نام داشت در آخرین هفته اسفند ماه ۱۳۵۱ برای دو ساعت از ساعت ۹ و سی دقیقه تا ۱۱ و سی و دقیقه بامداد از فرستنده دوم رادیو پخش شد. این گروه برنامه‌های ادبی دیگری نیز برای رادیو آماده ساخت. | |
| − | + | ||
| − | + | در کنار برنامه‌های گوناگون رادیو، شماری برنامه‌ها ویژه گروهی از اجتماع از دیدگاه فرهنگ یا سنی و یا هر دو طبقه بود، از جمله این برنامه‌ها « برنامه کودک » ، « راه زندگی » ، « چشم انداز » ، « دهقان » و برنامه « کارگران » و « راه شب » است. | |
| + | شما و رادیو از سال ۱۳۳۶ از رادیو پخش شد و یکی از بهترین برنامه‌های رادیو بود. سال‌های دراز روزهای آدینه شنوندگان رادیو ایران را سرگرم کرد. پس از یانکه رادیو و تلویزیون در هم آمیخته شدند دگرگونی‌هایی در این برنامه پیش آمد و برخی از روزهای آدینه به فرم ارکستر خوانندگان، یا جمعه بازار، ارمغان هفته و یا دوخت و دوز و از سال‌های ۲۵۳۵ شاهنشاهی به فرم جُنگ شهرستان‌ها نیز اجرا شد. سال‌ها بود که سرپرستان وفت رادیو ایران در اندیشه برنامه‌ای سرگرم کننده برای روزهای آدینه بودند و سرانجام برنامه « شما و رادیو » دستاورد این اندیشه‌ها و کوشش‌ها شد. نویسندگان برنامه شما و رادیو در آغاز: دکتر جمشید وحیدی - اسمعیل پورسعید - مهدی سهیلی - پرویز خطیبی و عباس فروتن بودند. | ||
| + | |||
| + | '''گویندگان:''' آذر پژوهش - اسداله پیمان - اکبر مشکین - امیر نوری - ایراندخت پرتوی - بهرام سلطانی - تقی روحانی - رضا معینی - روشنک - سرور پاک نشان - شمسی فضل‌اللهی - فخری نیکزاد - فرخنده - فروزنده اربابی - فیروزه امیرمعز - قدسی رهبری (نخستین گوینده زن رادیو و گوینده زمان جنگ ) - کوکب پرنیان - مرتضی اخوت - مهناز - مولود عاطفی - نورالدین ثابت ایمانی | ||
| − | + | '''آهنگسازان:''' اسداله ملک - پرویز یاحقی - جواد بدیع زاده - جواد معروفی - حبیب اله بدیعی - حسین یاحقی - روح‌الله خالقی - عبدالحسین برازنده - علی تجویدی - علینقی وزیری (کلنل) - محمد میرنقیبی - مرتضی محجوبی - نصرالله زرین پنجه - همایون خرم | |
| − | + | '''دیگر همکاران رادیو:''' | |
| + | معینیان - اسماعیل پوروالی - ضیاالدین سجادی - تورج فرازمند - عباس فروتن - نیر سینا - ناصرالدین شاه حسینی - حسن شهباز - نعمت اله قاضی - هوشنگ مستوفی - ابوالقاسم طاهری - سونیا سلیم زاده - شیرخدا - نجفی - حمید قنبری - مهین دیهیم - مورین - شهلا - مهدی علی محمدی - مرتضی احمدی - منوچهر نوذری - علی تابش - علی زرندی (شاباجی خانم) - مجید محسنی - ابوالقاسم انجوی - محمدمحسن رفیعی - سرور پاک نشان - زینت خطیبی - مهدی شکرریز (سرپرست تهیه) - مهدی پورحجازی (دستیار تهبه) - ناصر احمدی - شاپور میرزایی (تهیه کننده) - عبداله توکل (نویسنده) - شاپور میرزایی (تهیه کننده) - تاجی احمدی - محمود امینی (سدابردار) - منیژه شریف تهرانی (سدابردار) - شاهرخ نادری - دکتر هرمز فرهت - انجوی شیرازی - مهدی شکرریز سزاوار - ویکتوریا بهرامی - امیرحسین صدری پور - هما احسان - جلال مهرابیان - آذر پژوهش - پرویز چهره‌نگار - شعله صیاد صفا - شیوا - سرور پاک نشان - آرزو (زینت خطیبی) - ایرج فهیمی - غلامعلی لقایی - ایرج برخوردار - همایون نوراحمر - رضا آزاد - محمود مختاری - شراره شفتی - کیخسرو بهروزی - عدنان غریفی - مهدی شرفی - بهزاد فراهانی - مهین نثری - آذر دانش - صدرالدین شجره - بهرام وطن پرست - علی اصغر عسگریان - حسین شیرخان - هوشنگ بهشتی - حسین منزوی - محمد سجودی - اصغر واقدی - داود رمزی - شورانگیز فرخ - سوسن سمیعی - مهین سهرابی - پوران صارمی - هایده وهاب زاده - غلامرضا سمیعی - محمد مالمیر - مولود کنعانی - مولود زهتاب - پروین صادقی - ژاراک - مریم فرخ نیا - نصرت افشاریان - مهرانگیز خوانساری - امیر نوری - رضا معینی - بهروز رضوی - فریدون توفیقی - بهزاد فراهانی - فریدون فرهت - عباس تهرانی - صادق بهرامی - اکبر مشکین (موسیقیدان و گریمور و نقش آفرین) - توران مهرزاد - پرویز خطیبی (نویسنده نمایشنامه‌های فکاهی - صادق بهرامی (بازیگر نمایشنامه‌های رادیو) - نصرت اله محتشم - بهمنیار - وثوق - مجید محسنی - عبداله محمدی – تفکری | ||
| − | ''' | + | ''' |
| + | <big><big><center> | ||
| + | [[رادیو ایران|یادشان گرامی که برای همه ایرانیان شادمانی و امید آفریدند]] | ||
| + | </center></big></big>''' | ||
</onlyinclude> | </onlyinclude> | ||
[[رده:مشروطه:صفحه اصلی]] | [[رده:مشروطه:صفحه اصلی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۲
رادیو ایران – روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ نخستین فرستنده رادیویی ایران به دست والاحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی ولیعهد ایران گشایش یافت.
روز چهارم اردیبهشت ماه ۲۴۹۹ شاهنشاهی برابر با ۱۳۱۹ خورشیدی نخستین فرستنده رادیویی در ایران به دست والاحضرت همایون محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران در استودیوی کوچکی که برای اولین بار سدای ایران را پخش کرد و در بیسیم پهلوی به یادگار ماند، گشایش یافت. والاحضرت همایون ولیعهد با فشردن تکمه انتقال سدا، پروانه آغاز برنامه‌های رادیو ایران را دادند. نیروی این فرستنده یک دستگاه موج کوتاه ۲۰ کیلو واتی و یک دستگاه موج متوسط دو کیلو واتی بود که در شبانه روز پنج ساعت برنامه پخش می‌کرد و تنها مردم تهران و برخی شهرستان‌های نزدیک پایتخت می‌توانستند از برنامه‌های رادیو بهره‌مند شوند. خبر گشایش رادیو تهران ساعت هفت و پانزده دقیقه پس از نیمروز به پنج زبان دنیا از فرستنده رادیو به سراسر جهان اعلام گردید.
پخش سرود شاهنشاهی ایران در آن روز برای نخستین بار از رادیو تاثیر ژرفی بر مردم ایران نهاد و سرود ملی ایران سرآغاز خجسته برنامه‌های سدای ایران شد. پیش از اینکه والاحضرت همایون محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران زمین، پروانه آغاز به کار فرستنده را بدهند، وزیر پست و تلگراف در گزارشی چگونگی بنیاد رادیو را به آگاهی همایونی رساند و افزود که دستگاه‌های آماده کار رادیو یک فرستنده موج کوتاه به نیروی ۱۴ کیلو وات و مولد برق و دستگاه‌های انتقال سداست. فرستنده موج کوتاه روی ردیف ۲۳۵٫۲ متر برابر با ۸۹۵ کیلو سیکل و فرستنده موج کوتاه روی ردیف‌های ۱۶٫۱۶ متر ، (۱۸۵۶۰ کیلوسیکل) ۱۹٫۸۷ متر (۱۵۱۰۰ کیلوسیکل) ۲۷٫۷۵ متر ، (۱۰۸۱۰ کیلوسیکل) ۳۰٫۹۹ متر ، (۹۶۸۰ کیلوسیکل) ۲۶٫۹۹ متر ، (۸۱۱۰ کیلوسیکل) و ۴۸٫۷۴ متر، (۶۱۵۵ کیلوسیکل) کار می‌کند.
پس از پخش سرود شاهنشاهی نخست وزیر پیامی از رادیو ایران ایراد کرد:
- به نام نامی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در این ساعت و روز فرخنده رادیوی ایران به دست مبارک والاحضرت همایون ولایتعهد گشایش یافت. هم میهنان را به این عطیه شادباش گفته از طرف آنان سپاس بی منتهی به آستان مقدس شاهنشاه بزرگ عرضه می‌دارد و شکرانه بی پایان به پیشگاه شاهنشاه زاده جوان بخت تقدیم می‌نماید.
در روزهای دشوار ایران که کشور در اشغال سه ارتش بریتانیا و شوروی و امریکا بود، در روز هفتم آذر ماه سال ۱۳۲۲ سران کشورهای متفق، ژوزف استالین، وینستون چرچیل و تئودور روزولت برای شرکت در کنفرانس تهران به پایتخت کشور کهن ایران آمدند تا در نهان گفتگو کنند. اینان حکم کردند که همه فرستنده‌های مخابراتی ایران بسته شود و چنین شد که رادیو تهران هم یک هفته خاموش ماند، خاموشی که هرگز نباید در تاریخ زندگی این ملت تکرار شود.
تاریخچه رادیو - بی سیم پهلوی - ششم اردیبهشت ماه ۲۴۸۵ شاهنشاهی برابر با ۱۳۰۵ خورشیدی، ساعت سه پس از نیمروز در سومین روز تاجگذاری اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ هنگامی که هنوز مردم ایران در شادمانی جشن‌های تاجگذاری همایونی بودند، رضا شاه بزرگ با یونیفورم نظامی به فرستنده بیسیم وارد شدند و با بریدن نوار سه رنگ پرچم ایران نخستین فرستنده بیسیم ایران را گشودند. این فرستنده، بی درنگ با فرستادن پیام زیر ایستگاه‌های فرستنده بیسیم دنیا را فراخواند:
- امروز سومین روز تاجگذاری اعلیحضرت شاهنشاه پهلوی می‌باشد. در این ساعت موقع تشریفات افتتاحیه این استاسیون است. این تلگراف با حضور اعلیحضرت شاهنشاهی تاسیس و در تحت ریاست و حمایت عالیه ملوکانه می‌باشد. به این جهت به نام پهلوی نام برده خواهد شد. این دستگاه تلگراف از امروز افتخار دارد که دستگاه‌های مرتبطه را دعوت به مخابره با خود بنماید و به این ترتیب نخستین سنگ بنای شبکه مخابراتی بیسیم کشور پایه گزاری و به نام « بیسیم پهلوی » خوانده شد.
اندیشه ایجاد فرستنده بیسیم هنگامی که اعلیحضرت رضا شاه بزرگ فرمانده کل قوا بودند و برای فراهم ساختن و گِرد آوردن ساز و برگ ارتش ایران کوشش می‌کردند، بوجود آمد تا اینکه در پایان سال ۱۳۰۳ خورشیدی (۲۴۸۳ شاهنشاهی) کارهای نخستین به انجام رسید. در این هنگام وزارت جنگ یک دستگاه کامل فرستنده موج بلند چهار کیلوواتی برای شهرهای تبریز، مشهد، کرمان، کرمانشاه و خرمشهر سپارش داد و از همان زمان ساختمان‌های نیازین را هم در زمین‌های پیرامون قصر شاهی آغاز کرد و نخستین دکل فرستنده تهران به بلندای ۱۲۰ متر در این زمین‌ها بر پا شد.
دومین دکل فرستنده در ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۰۴ خورشیدی (۲۴۸۴ شاهنشاهی) برنشانده شد و در همین زمان آموزشگاهی نیز در وزارت جنگ با نام « مدرسه بیسیم قشون کل » بنیاد نهاده شد تا به آموزش نیروی انسانی نیازین برای بهره برداری از فرستنده بیسیم بپردازد. با فراهم شدن پیش نیازهای کار نخستین فرستنده بیسیم در سومین روز جشن‌های تاجگذاری آغاز به کار کرد و در پایان دی ماه ۲۴۸۵ شاهنشاهی (۱۳۰۵ خورشیدی) بر پایه تصویب نامه هیات دولت تصمیم گرفت که برای ایران نیز از فرستنده‌های موج کوتاه بیسیم خریداری کند. دستگاه‌های بیسیم بیشتر در این روزها، فرستنده‌های موج کوتاه بود که به تدریج در جهان رواگ (رایج ) می‌یافت. از سال ۱۳۰۷ خورشیدی (۲۴۸۷ شاهنشاهی) کشور ایران نیز برای بر پا ساختن چنین فرستنده‌هایی دست به کار شد و گروهی از کارکنان بیسیم برای دیدن آموزش به فرانسه فرستاده شدند. پس از چندی فرستنده‌های نوین موج کوتاه در بیسیم نجف آباد به سال ۱۳۰۹ خورشیدی (۲۴۸۹ شاهنشاهی) گشایش یافت و پیام ایران به برلین، پاریس، لندن، آنکارا و تفلیس فرستاده شد و بدین سان زمینه‌های گسترش ارتباطات در ایران فراهم آمد.
همزمان با پیشرفت کار ساختمان و کارگذاری دستگاه‌ها و ابزار، سازمانی نیز به نام « سازمان پرورش افکار » بنیاد نهاده شد که زیر سرپرستی وزیر فرهنگ قرارگرفت. این سازمان دارای کمیسیون‌های گوناگونی بود از جمله کمیسیون رادیو که سرپرستی آن با وزیر دارایی بود و از همکاری گروهی از نویسندگانی چون سعید نفیسی، محمد حجازی و رشید یاسمی برخوردار بود و می‌بایستی که برنامه‌های آماده شده برای پخش از رادیو را سامان داده و به تصویب برساند تا هنگام گشایش رادیو مورد بهره‌برداری قرارگیرد.
نخستین برنامه به زبان خارجی روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۱۹ از نخستین مرکز فرستنده ایران در خیابان کوروش کبیر (بیسیم پهلوی) پخش شد و از آن هنگام برنامه به زبان‌های فرانسه، آلمانی، روسی، ترکی و عربی بخشی از برنامه کلی رادیو تهران را دربر گرفت. فرستنده‌های کم نیروی آن زمان، موج متوسط ۲ کیلووات و موج کوتاه ۳۰ کیلووات تنها بخشی از کشورهای همسایه را می‌پوشاند. جنگ جهانی دوم و اشغال ایران از سوی ارتش‌های بیگانه بریتانیا و شوروی سبب بازایستادن نیرومند ساختن فرستنده‌ها گردید و زبان آلمانی هم از برنامه‌ها حذف شد.
سال ۲۵۲۱ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۱ خورشیدی سال انقلاب شاه و مردم، پیش نیازهای تازه‌ای را در برابر جامعه ایرانی پیش کشید و نیاز به شبکه « انتشاراتی » نیرومند در سراسر کشور به فرم تازه‌ای به میان آمد و این سبب شد که روز ۱۷ اسفند ماه ۲۵۲۲ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۲ خورشیدی با تشکیل کابینه حسنعلی منصور اداره کل انتشارات و رادیو به وزارت اطلاعات دگرگون شود. گفتگوها درباره قانون بنیاد نهادن وزارت اطلاعات در روز ۲۲ اسفند ماه ۲۵۲۲ شاهنشاهی در مجلس شورای ملی و روز ۲۶ اسفند ماه در مجلس سنا انجام یافت و از مجلس شورا و سنا گذشت و زور هشتم فروردین ماه ۲۵۲۳ شاهنشاهی برابر با ۱۳۴۳ قانون تاسیس وزارت اطلاعات پس از توشیح همایونی برای اجرا به دولت داده شد. در این قانون که هشت ماده و یک تبصره داشت، خویشکاری‌ها، بهره‌برداری از فرستنده‌های رادیو وتلویزیون دولتی در کشور و سرپرستی بر کار تلویزیون‌های غیر دولتی به وزارت اطلاعات سپرده شد.
در روز ۱۶ خرداد ماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی برابر با ۱۳۵۰ خورشیدی قانون تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران در نشست مجلس شورای ملی پیشنهاد شد در همان نشست از مجلس شورای ملی گذشت و رادیو و تلویزیون کنار یکدیگر قرارگرفتند.
با تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران گام‌های بلندتری در راه بهبود هر چه بیشتر کیفیت برنامه‌های رادیو و گسترش شبکه رادیویی در سراسر کشور برداشته شد و از روز ششم بهمن ماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی (۱۳۵۰ خورشیدی) در سالروز انقلاب شاه و مردم، رادیو تلویزیون ملی ایران با نیرویی تازه تر و شوق و گرمایی بیشتر فعالیت نوینی را آغاز کرد. برنامه‌های رادیو ایران گوناگون، شادی‌آفرین، آموزنده و سرگرم‌کننده می‌باشند. برجسته‌ترین گروه‌های برنامه ساز رادیو، گروه موسیقی، گروه ادب، گروه دانش و گروه اجتماعی است که هر یک با برخورداری از اندیشه و هنر گروهی فرزانه به تهیه برنامه‌ها می‌پردازند. تولید رادیو از همکاری یازده اداره برخوارد است: دفتر مدیریت، دفتر هماهنگی، گروه سدا، گروه موسیقی، آرشیو دفتر نظارت و کنترل کیفی، امور عمومی، خدمات و کاخداری، حفاظت، حمل و نقل و انتظامات.
با این هنرمندان نوازنده و دیگر هنرمندان دو دسته ارکستر ایرانی بنیاد نهاده شد: ارکستر دسته اول به رهبری استاد ابوالحسن صبا و ارکستر دسته دوم به رهبری استاد مرتضی محجوبی. روزی پانزده دقیقه این هنرمندان در برنامه‌های رادیو تک نوازی می‌کردند. در این سال هم چنین ده تن از موسیقیدانان کشور چکسلواکی به استخدام اداره موسیقی کشور درآمدند و کار خود را که در گام نخست آموزش موسیقی علمی غربی به هنرآموزان هنرستان موسیقی و همچنین نوازندگی در ارکستر سمفونیک تهران بود، آغاز کردند. از هنگام گشایش رادیو این گروه همه شب نیم ساعت در بخش موسیقی غربی رادیو ایران می‌نواختند. با نگرش ویژه به موسیقی اصیل ایرانی و نگاهبانی و گسترش این میراث فرهنگی و نیاز به ساختن موسیقی خوب پایه بنیاد نهادن گروه موسیقی رادیو شد. ارکسترهای گوناگون رادیو بدین قرار بودند: ارکستر سماعی، گروه شیدا، گروه مفتاح، گروه پایور، گروه دانشجویان، ارکستر رادیو تلویزیون ملی ایران، ارکستر گلها، ارکستر کودک، ارکستر پاپ رادیو ایران، موسیقی کلاسیک، موسیقی محلی
گروه ادب امروز از شهریور ماه سال ۱۳۵۱ کار خود را آغاز کرد و سرپرستی گروه از آغاز به چامه‌سرای برجسته و میهن‌پرست نادر نادرپور سپرده شد. نادرپور شماری از ادب پژوهان و هنرمندان را به همکاری خواند. آرمان این گروه شناساندن هنرهای گوناگون کلامی چامه، داستان‌های کوتاه و بلند، و نمایشنامه در ایران از آغاز انقلاب مشروطه به شنوندگان بود. نخستین برنامه این گروه که « آیینه ادب» نام داشت در آخرین هفته اسفند ماه ۱۳۵۱ برای دو ساعت از ساعت ۹ و سی دقیقه تا ۱۱ و سی و دقیقه بامداد از فرستنده دوم رادیو پخش شد. این گروه برنامه‌های ادبی دیگری نیز برای رادیو آماده ساخت.
در کنار برنامه‌های گوناگون رادیو، شماری برنامه‌ها ویژه گروهی از اجتماع از دیدگاه فرهنگ یا سنی و یا هر دو طبقه بود، از جمله این برنامه‌ها « برنامه کودک » ، « راه زندگی » ، « چشم انداز » ، « دهقان » و برنامه « کارگران » و « راه شب » است. شما و رادیو از سال ۱۳۳۶ از رادیو پخش شد و یکی از بهترین برنامه‌های رادیو بود. سال‌های دراز روزهای آدینه شنوندگان رادیو ایران را سرگرم کرد. پس از یانکه رادیو و تلویزیون در هم آمیخته شدند دگرگونی‌هایی در این برنامه پیش آمد و برخی از روزهای آدینه به فرم ارکستر خوانندگان، یا جمعه بازار، ارمغان هفته و یا دوخت و دوز و از سال‌های ۲۵۳۵ شاهنشاهی به فرم جُنگ شهرستان‌ها نیز اجرا شد. سال‌ها بود که سرپرستان وفت رادیو ایران در اندیشه برنامه‌ای سرگرم کننده برای روزهای آدینه بودند و سرانجام برنامه « شما و رادیو » دستاورد این اندیشه‌ها و کوشش‌ها شد. نویسندگان برنامه شما و رادیو در آغاز: دکتر جمشید وحیدی - اسمعیل پورسعید - مهدی سهیلی - پرویز خطیبی و عباس فروتن بودند.
گویندگان: آذر پژوهش - اسداله پیمان - اکبر مشکین - امیر نوری - ایراندخت پرتوی - بهرام سلطانی - تقی روحانی - رضا معینی - روشنک - سرور پاک نشان - شمسی فضل‌اللهی - فخری نیکزاد - فرخنده - فروزنده اربابی - فیروزه امیرمعز - قدسی رهبری (نخستین گوینده زن رادیو و گوینده زمان جنگ ) - کوکب پرنیان - مرتضی اخوت - مهناز - مولود عاطفی - نورالدین ثابت ایمانی
آهنگسازان: اسداله ملک - پرویز یاحقی - جواد بدیع زاده - جواد معروفی - حبیب اله بدیعی - حسین یاحقی - روح‌الله خالقی - عبدالحسین برازنده - علی تجویدی - علینقی وزیری (کلنل) - محمد میرنقیبی - مرتضی محجوبی - نصرالله زرین پنجه - همایون خرم
دیگر همکاران رادیو: معینیان - اسماعیل پوروالی - ضیاالدین سجادی - تورج فرازمند - عباس فروتن - نیر سینا - ناصرالدین شاه حسینی - حسن شهباز - نعمت اله قاضی - هوشنگ مستوفی - ابوالقاسم طاهری - سونیا سلیم زاده - شیرخدا - نجفی - حمید قنبری - مهین دیهیم - مورین - شهلا - مهدی علی محمدی - مرتضی احمدی - منوچهر نوذری - علی تابش - علی زرندی (شاباجی خانم) - مجید محسنی - ابوالقاسم انجوی - محمدمحسن رفیعی - سرور پاک نشان - زینت خطیبی - مهدی شکرریز (سرپرست تهیه) - مهدی پورحجازی (دستیار تهبه) - ناصر احمدی - شاپور میرزایی (تهیه کننده) - عبداله توکل (نویسنده) - شاپور میرزایی (تهیه کننده) - تاجی احمدی - محمود امینی (سدابردار) - منیژه شریف تهرانی (سدابردار) - شاهرخ نادری - دکتر هرمز فرهت - انجوی شیرازی - مهدی شکرریز سزاوار - ویکتوریا بهرامی - امیرحسین صدری پور - هما احسان - جلال مهرابیان - آذر پژوهش - پرویز چهره‌نگار - شعله صیاد صفا - شیوا - سرور پاک نشان - آرزو (زینت خطیبی) - ایرج فهیمی - غلامعلی لقایی - ایرج برخوردار - همایون نوراحمر - رضا آزاد - محمود مختاری - شراره شفتی - کیخسرو بهروزی - عدنان غریفی - مهدی شرفی - بهزاد فراهانی - مهین نثری - آذر دانش - صدرالدین شجره - بهرام وطن پرست - علی اصغر عسگریان - حسین شیرخان - هوشنگ بهشتی - حسین منزوی - محمد سجودی - اصغر واقدی - داود رمزی - شورانگیز فرخ - سوسن سمیعی - مهین سهرابی - پوران صارمی - هایده وهاب زاده - غلامرضا سمیعی - محمد مالمیر - مولود کنعانی - مولود زهتاب - پروین صادقی - ژاراک - مریم فرخ نیا - نصرت افشاریان - مهرانگیز خوانساری - امیر نوری - رضا معینی - بهروز رضوی - فریدون توفیقی - بهزاد فراهانی - فریدون فرهت - عباس تهرانی - صادق بهرامی - اکبر مشکین (موسیقیدان و گریمور و نقش آفرین) - توران مهرزاد - پرویز خطیبی (نویسنده نمایشنامه‌های فکاهی - صادق بهرامی (بازیگر نمایشنامه‌های رادیو) - نصرت اله محتشم - بهمنیار - وثوق - مجید محسنی - عبداله محمدی – تفکری